Θέρμανση πισίνας: Τρόποι και Εφαρμογές

του Πέτρου Χατζηαναστασίου*

Ο σχεδιασμός και η κατασκευή πισίνας, από την πιο μικρή έως πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων, είναι μια διαδικασία που πρέπει να εκτελείται μόνο από εξειδικευμένους μηχανικούς.
Όμως ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του σωστού σχεδιασμού της που συχνά παραβλέπεται είναι το σύστημα θέρμανσης. Ο αποτελεσματικός σχεδιασμός ενός συστήματος θέρμανσης πισίνας πρέπει να γίνεται από έμπειρους μηχανολόγους και με επιλογή των κατάλληλων ανά εφαρμογή υλικών και τεχνολογιών.

Το σύστημα θέρμανσης μπορεί να χωριστεί σε τρία βασικά μέρη:
1. Την πηγή θερμότητας
2. Το σύστημα ελέγχου και ρύθμισης θερμοκρασίας πισίνας
3. Το σύστημα εναλλαγής της θερμοκρασίας της πηγής με το νερό της πισίνας

1. Η πηγή θερμότητας
Αυτή είναι πιο συχνά ένας λέβητας με κατάλληλο καυστήρα πετρελαίου ή αερίου. Μπορεί να είναι ένας λέβητας διαστασιολογημένος αποκλειστικά για την θέρμανση της πισίνας ή μπορεί να είναι ο λέβητας της υπάρχουσας εγκατάστασης, μέρος της δυναμικότητας του οποίου χρησιμοποιείται για τον σκοπό αυτό.
Εναλλακτικές πηγές θερμότητας αποτελούν ο Ήλιος, το ηλεκτρικό ρεύμα και λιγότερο η γεωθερμία. Χρήση του Ήλιου γίνεται με συσκευές παρόμοιες των συλλεκτών των ηλιακών θερμοσίφωνων. Μπορεί η εναλλαγή να γίνεται
απ’ ευθείας (ανοιχτό κύκλωμα) ή μέσω μικρού εναλλάκτη (κλειστό κύκλωμα). Συνήθως τα συστήματα αυτά είναι και ενεργειακά αυτόνομα, δηλαδή το ρεύμα που χρειάζεται ο κυκλοφορητής για την κυκλοφορία του νερού το παράγει ένα μικρό ηλεκτροπαραγωγό ζεύγος. Ρεύμα: Στην πραγματικότητα πρόκειται για ηλεκτρολέβητες, λέβητες δηλαδή που παράγουν ζεστό νερό με κλειστό κύκλωμα όπως οι συμβατικοί, αλλά αντί για καύσιμο χρησιμοποιούν ηλεκτρικά στοιχεία. Χρησιμοποιούνται όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα εγκατάστασης ενός κανονικού λέβητα (λόγω καπνοδόχου, δεξαμενής καυσίμου κ.α.) ή όταν ο διαθέσιμος χώρος εγκατάστασης είναι πολύ μικρός.

2. Σύστημα ελέγχου και ρύθμισης θερμοκρασίας
Αυτό μπορεί να είναι από πολύ απλό έως και πολύ σύνθετο, ανάλογα με το επιθυμητό κόστος και αντίστοιχη άνεση που επιθυμεί ο κάθε ιδιοκτήτης πισίνας. Ένα απλό σύστημα ελέγχου θερμοκρασίας μπορεί να αποτελείται από μία, δύο ή τρείς χειροκίνητες βάνες με τις οποίες μπορεί κανείς να πειραματιστεί έως ότου βρει την ρύθμιση εκείνη που θα του εξασφαλίσει ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα. Πιο σύνθετα συστήματα αποτελούνται από τρίοδη θερμοστατική βάνα, αισθητήρια μέτρησης θερμοκρασίας και υπολογιστή επεξεργασίας δεδομένων. Ένα τέτοιο σύστημα μετράει την θερμοκρασία του νερού εξόδου και προσαρμόζει διαρκώς την θέση της τρίοδης βάνας ώστε να υπάρχει πάντα ένα σταθερό αποτέλεσμα. Σε πολύ μεγάλες πισίνες, η χρήση ενός τέτοιου συστήματος είναι μονόδρομος και απαιτεί τεχνολογία υλικών πολύ γρήγορης απόκρισης αλλά και έξυπνα ρυθμισμένου λογισμικού.

3. Σύστημα εναλλαγής της θερμοκρασίας
Αυτό είναι τις περισσότερες φορές ένας πλακοειδής εναλλάκτης λόγω της πολύ μεγάλης διαθέσιμης επιφάνειας επαφής ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σωληνωτός όταν η πτώση πίεσης πρέπει να είναι πολύ μικρή, με τίμημα όμως τον αυξημένο όγκο και κόστος.
Από τις παραπάνω τεχνολογίες η κάθε μία έχει τα πλεονεκτήματά της και ο κάθε ιδιοκτήτης τους λόγους του να την προτιμήσει. Για παράδειγμα, αν πρωταρχική μέριμνά του είναι ένα σύστημα θέρμανσης φιλικό προς το περιβάλλον με μηδέν ρύπους παρά το αρχικά υψηλό κόστος επένδυσης, τότε προτείνεται η χρήση ηλιακών συλλεκτών. Κατά τη διάρκεια του Χειμώνα όμως είναι δυνατό να υπάρχουν μεγάλα διαστήματα χωρίς ηλιοφάνεια γι’ αυτό η χρήση τους καλό είναι να γίνεται σε συνδυασμό με κάποια συμβατική πηγή θέρμανσης.
Η πλέον διαδεδομένη τεχνολογία είναι αυτή της χρήσης ενός λέβητα με καυστήρα πετρελαίου ή αερίου, σύστημα μέτρησης και ρύθμισης της θερμοκρασίας με χρήση αυτοματισμών και τέλος πλακοειδής εναλλάκτης από AISI 316 ή Τιτάνιο (για θαλασσινό νερό) για την εναλλαγή της. Συνήθως τα συστήματα αυτά έρχονται προσυναρμολογημένα πάνω σε ειδική βάση και περιλαμβάνουν όλα τα απαραίτητα εξαρτήματα για την λειτουργία τους. Η επιλογή τους γίνεται με γνώμονα τον επιθυμητό χρόνο θέρμανσης και το μέγεθος της πισίνας ή με την διαθέσιμη ισχύ. Αναλυτικά ένα τέτοιο σύστημα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον:
• Κυκλοφορητή, σωστά επιλεγμένο σε σχέση με τον εν χρήση πλακοειδή εναλλάκτη
• Βάνες αποκοπής στις εισόδους / εξόδους και ρύθμισης της ροής αν χρησιμοποιείται σύστημα προστασίας του λέβητα από επιστροφή κρύου νερού
• Αντεπίστροφη βάνα
• Αισθητήριο μέτρησης θερμοκρασίας και ροής
• Ηλεκτρονικό υπολογιστή με ενδείξεις θερμοκρασίας
• Σωληνώσεις απαραίτητες για τη σωστή σύνδεση των υλικών
• Συνδέσμους για προσαρμογή του συστήματος στο κύκλωμα της πισίνας
Είναι πολύ σημαντικό να γίνει διάκριση μεταξύ της κατασκευής, συντήρησης, και θέρμανσης της πισίνας. Ο κάθε τομέας απασχολεί ειδικούς σε αυτόν που σε συζήτηση με τον πελάτη μπορούν να δώσουν λύση σε κάθε απαίτηση, ανεξαρτήτως μεγέθους, ώστε η πισίνα να έχει διάρκεια ζωής, να είναι πάντα καθαρή αλλά προπαντός, ζεστή.

(*) Πέτρος Χατζηαναστασίου: MEng Ηλ. Μηχανικός της Γενικής Θερμάνσεων Group ΑΕ

Σεπτέμβριος 2006